การโคลนนิ่ง ตอน การโคลนนิ่งเเละขั้นตอนการโคลนนิ่งสัตว์

การโคลนนิ่ง

     การโคลนนิ่งเป็นเทคโนโลยีที่ไม่ได้มีความซับซ้อนอะไรมาก มีการทำมานานแล้วตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งก็คือการโคลนนิ่งพืช เช่น การเพาะชำ การตอนกิ่ง ปัจจุบันมีการนำความรู้ทางวิทยาศาสตร์มากใช้มากขึ้นก็เกิดการพัฒนามาเป็นการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื้อ การโคลนนิ่งในสัตว์ก็มีหลักการคล้ายกันคือ การขยายพันธ์พืช/สัตว์โดยไม่อาศัยเซลล์พืช โดยสิ่งมีชีวิตที่ได้จากการโคลนจะมีลักษณะเหมือนต้นแบบทุกประการ

การทำโคลนนิ่งในสัตว์

    การทำโคลนนิ่งคือตอนเรียนนี้ตกใจเลยล่ะค่ะ มันง่ายเวอร์!!! อุปกรณ์และเครื่องมือต่างๆก็ไม่ได้เป็นเครื่องมือที่ใช้ยากอะไร ไม่ได้ใช้เทคนิคพิสดารตีหลังกาทำอะไรเลย

ขั้นตอนการทำโคลนนิ่ง(แบบคร่าวๆไม่ละเอียด)

1.       การเตรียนเซลล์ต้นแบบ (Donor)

     ทำการเนื้อเยื่อจากสัตว์ต้นแบบจะเป็นส่วนใดก็ได้แต่ที่นิยมทำกันจะเป็นเนื้อเยื่อส่วนใบหู ตัดออกมาเป็นชิ้นเล็กๆ  นำชิ้นเนื้อเยื่อมาเลี้ยงในน้ำยาเลี้ยงเซลล์ นำไปแช่ในอุณหภูมิที่เหมาะสม 10 วัน ครบสิ่งวันแล้วก็สามารถนำเซลล์ที่ได้มาไปใช้ได้แต่ ถ้าไม่ใช้ก็น้ำไปแช่แข็งเก็บไว้

2.      การเตรียมไซโตพลาส

     ปัญหาในขั้นตอนการเตรียมไซโตพลาสคือ จะไปหาเซลล์ไข่ได้จากที่ไหน? หากเป็นสัตว์เลี้ยงปตุสัตว์ก็สามารไปเก็บเอาไข่จากรังไข่ที่โรงฆ่าสัตว์ได้เลย สมมุติได้รังไข่มาแล้วก็จะนำรังไข่มาแช่เก็บไว้ใน 0.9%NaCl เพื่อรักษาสภาพไว้ จากนั้นจะใช้ follicle เส้นผ่าศูนย์กลาง 3-6 mm ดูดเซลล์ไข่ออกมา

3.      เลี้ยงไข่ให้สุกในหลอดแก้ว

เมื่อได้เซลล์ไข่มาแล้วจะนำมาเลี้ยงในน้ำยาเลี้ยง เอาไปอบในตู้ที่อุณหภูมิ  38.5 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 22 ชั่วโมง เซลล์ไข่ที่ได้จะมีเซลล์คิวมูลัสรอมรอบอยู่ เราจะทำการย่อยเซลล์คิวมูลัสด้วยเอ็นไซน์0.1%hyaluronidase in DPBS

4.      ดูดนิวเคลียสออก

    ในเซลล์ไข่ที่สุกแล้วจะมีบริเวณที่เรียกว่า 1^stPB ซึ่งบริเวณนี้จะแป็นบริเวณที่มีนิวเคลียลอยู่ การหา1^stPB จะทำได้โดยการนำเซลล์ไข่ไปส่องใต้แสง UV จะเห็นเป็นจุดเรืองแสง 2 จุดเล็ก

เทคนิคการดูดนิวเคลียสออกมามี 2 เทคนิค

1.       ใช้เข็มจิ้มแล้วกดออก

2.      ใช้หลอดดูดออก

5.      การฝากเซลล์

เมื่อได้เซลล์ไข่ที่ไม่มีนิเคลียสแล้วจะทำการใส่เซลล์ต้นแบบ (Donor) เข้าไป จากนั้นจะทำการเชื่อมด้วยกระแสไฟฟ้าอ่อน

6.      เลี้ยงตัวอ่อน

นำเซลล์ไข่จากการฝากเซลล์มาเลี้ยงในน้ำยา (มันเยอะมาก) 5 วัน

7.      การเตรียมตัวรับและการย้ายฝากตัวอ่อน

     เตรียมตัวรับให้มีวันเป็นสัต(ตกไข่) มีอายุเท่ากับตัวอ่อน คือในวันที่เริ่มการฝากเซลล์ต้องเตรียมตัวรับให้เป็นสัตในวันเดียวกัน เมื่อตัวรับพร้อมแล้วจะการย้ายฝากตัวอ่อน  การย้ายฝากตัวอ่อนก็ใช้เทคนิคและเคลื่องมือคล้ายๆกับการผมสเทียมที่ทำกันทั่วไป

8.      รอคลอด

สรุป

โปรตีน ตอนที่ 4 โครงสร้างโปรตีน

โครงสร้างโปรตีน (protein structure)

โปรตีนเนี่ยใช่ว่าอยู่ดีๆเอากรดอะนิโนมาเรียงๆกันเเละจะได้เป็นโปรตีนนะ ที่จริงก็เป็นโปรตีนอยู่หรอก...เเต่ก็เป็นได้เเค่โปรตีนที่ใช้การไม่ได้เเค่นั้น เปรียบเหมือนกับชีวิตคนนั้นเเหละ พอหลุดจากมดลูกของเเม่ปุ๊บก็เป็นสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่า Homo sapiens เเล้วใช่มั้ยล่ะ เเต่กว่าจะใช้การได้เกิดเเบบทุกวันนี้คิดดูสิว่ามันต้องผ่านกว่าขดตัวเปลี่ยนรูปร่างมากี่ครั้ง...

 

โครงสร้างโปรตีนปฐมภูมิ (primary protein structure)

     เป็นโครงสร้างที่กรดอะมิโนแต่ล่ะชนิดมาต่อกันเป็นสายพอลิเพปไทด์  โดยกรดอะมิโนที่มาต่อหากสลับตำแหน่งกันจะทำให้คุณสมบัติของสายพอลิเพปไทป์ต่างกันและจะทำให้ได้โปรตีนคนละชนิดกัน

 ที่มา : http://clj0125.wordpress.com/2012/02/12/unit-compilation-1/

โครงสร้างโปรตีนทุติยภูมิ (secondery protein structure)

เป็นโครงสร้างโปรตีนที่มีลักษณะเฉพาะและคงที่

-          เกลียวแอลฟา (α-helices)

เกิดจากสายพอลิเพปไทด์ขดเป็นเกลียวเวียนขวา ในหนึ่งรอบมีจำนวนกรดอะมิโน 3.6 โมเลกุล แต่ล่ะรอบ/ระยะห่างระหว่างเกลียวประมาณ 5.4 นาโนเมตร  การขดตัวเกิดได้ตั้งแต่ 3-10 รอบ โดยทั่วไปพบ 3 รอบ มีพันธะไฮโดรเจนเป็นตัวสำคัญในการยึดตัว โดน C=O ของกรดอะมิโนตัวที่ n จะสร้างพันธะไฮโดรเจนกับ N-H ของกรดอะมิโนตัวที่ n-4

 ที่มา :http://www.nslc.wustl.edu/courses/Bio2960/labs/02Protein_Structure/PS2011.htm

   แผ่นพลีตบีตา (B-pleated sheet)

     คล้ายเกลียวแอฟาแตกต่างกันที่พันธะไฮโดรเจนจะเกิดกับสายพอลิเพปไทด์อีกสาย  แผ่นพลีตบีตาจะมีลักษณะเป็นแผ่นพับจีบ/กระเบื้องมุมหลังคา มีแบบสวนขนาน (parallel) พันธะไฮโดเจนเรียงตัวในทิศเดียวกัน และ แบบสวนทาง (antiparallel) พันธะไฮโดเจนเรียงตัวในทิศตรงข้าม  พันธะไฮโดเจนในแผ่นพลีตบีตาแบบสวนทางจะเป็นแนวตรงทำให้แข็งแรงมากกว่าแผ่นพลีตบีตาแบบขนาน

 ที่มา :http://wiki.chemprime.chemeddl.org/index.php/Secondary_Protein_Structure_with_Cultural_Connections

โครงสร้างทุติยภูมิยิ่งยวด (supersecondary protein structure) หรือ โมทีฟ ( motif )

     เป็นเกลียวแอลฟาและ/หรือแผ่นพลีตบีต้า เชื่อมต่อกันด้วยห่วง (loop) ซึ่งมีหลายลวดลาย ห่วงที่พบได้บ่อยเป็นชนิด B-turn หรือ B-bend 

 ที่มา : http://web.sls.hw.ac.uk/teaching/Derek_J/A13MM1-web/Lectures/files/protein_structure/index.html

โครงสร้างโปรตีนตติยภูมิ (tertiary protein structure)

     เป็นโปรตีนที่เกิกการม้วนตัวเพื่อให้เหมาะสมในการทำหน้าที่ในร่างกาย โดยรูปแบบการม้วนตัวจะขึ้นอยู่กับสายพอลิเพป์ไทด์ที่เป็นองค์ประกอบ ในการม้วนตัวเพื่อสร้างโครงสร้างตติยภูมิจะมีโปรตีนกลุ่ม ชาเปอโรน (chaperone) ที่พบมากในไซโตรพลาสซึม ช่วยให้เกิดการม้วนตัวในทิศทางที่ถูกต้อง โดยจะม้วนไปในทิศที่ให้พลังงานต่ำสุด เพื่อให้โครงสร้างเสถียงที่สุด

โครงสร้างตติยภูมิที่พบจะมีรูปเป็นแบบเส้นใยหรือทรงกลมเสมอ

โครงสร้างโปรตีนจตุรภูมิ (quaternary protein structure)

     เป็นโครงสร้างที่เกิดจากสายพอลิเพปไทด์หลายหน่วยมารวมกันด้วยแรงยึดเหนี่ยวอย่างอ่อน เช่น ฮิโมโกบิน (hemoglobin) ที่เกิดจาดหน่วยย่อย 4 หน่วย

 ที่มา : http://fmss12ucheme.wordpress.com/2013/05/06/hemoglobin/

โปรตีน ตอนที่ 3 โปรตีน เเละเพปไทด์

โปรตีน (protein)

โปรตีนเป็นสายพอลิเพปไทด์ที่กรดอะมิโนมาต่อกันด้วยพันธะเพปไทด์ อาจเป็นสายสั้นๆหรือเป็นสายยาว ถ้ายาวมากๆจะเกิดการพับ ม้วน หรือหดตัว เพื่อให้โปรตีนสามารถไปทำหน้าที่ในทางชีวภาพได้

เพปไทด์

กรดอะมิโนจะมาต่อกันได้โดย เชื่อมที่ C ของหมู่คาร์บอกซิล และ H ที่หมู่อะมิโนอีกตัวหนึ่ง กำจัดน้ำ(H₂O)ออกหนึ่งตัว จะเกิดไดเพปไทด์ พันธะที่เกิดขึ้นเรียกว่า พันธะเพปไทด์

 ที่มา : http://imcurious.wikispaces.com/Exam%20Review%20P1

พันธะเพปไทด์จะแข็งแรงกว่าพพันธะเดียวปกติเพราะ พันธะจะอยู่ในแนวระนาบ อิเล็กตรอนวิ่งได้สะดวกทำให้เกิดเรโซแนนซ์(resonance) คล้ายพันธะคู่

โครงสร้างของโปรตีนแบ่งได้ 4 แบบ

1.    โครงสร้างปฐมภูมิ (primary structure)

2.   โครงสร้างทุติยภูมิ (secondary structure)

3.   โครงสร้างตติยภูมิ (tertiary structure)

4.   โครงสร้างจตุรภูมิ (quaternary structure)

รายละเอียดของโครงสร้างต่างๆอยู่ในบทความต่อไปนะจ๊ะ......